آشنایی با مهم ترین اختلالات روانی شایع در کودکان

اختلالات روانی در واقع بیماری‌هایی هستند که عملکرد عادی مغز را مختل می‌کنند و روی احساسات، افکار، رفتار و حتی گفتار کودک تاثیرگذار هستند. این اختلالات ممکن است از سنین کودکی در افراد یافت شوند و تا بزرگسالی همراه آن‌ها بمانند. شدت اختلالات روانی با توجه به نوع اختلال و سن کودک بسیار متفاوت است، اما در هر صورت بهتر است این بیماری‌های سلامت روان زودتر تشخیص داده شوند تا کودک بتواند با کمک درمانگران، والدین و مربیان بهبود پیدا کند و بتواند احساسات و رفتارهای خود را مدیریت کند. والدین بهتر است با مهم‌ترین اختلالات روانی شایع در کودکان آشنا شوند تا بهتر بتوانند سلامت کودک خود را زیر نظر بگیرند.

اختلال نقص توجه / بیش‌فعالی

یکی از شایع‌ترین و مهم‌ترین اختلالات روانی در کودکان ADHD است که با علائمی مانند بی‌توجهی‌کردن، بیش‌فعالی و رفتارهای ناگهانی و تکانشی خود را نشان می‌دهد. کودکان مبتلا به این اختلال در توجه‌کردن، پیروی‌کردن از دستورالعمل‌ها، سازمان‌دهی و تمرکز کردن با مشکلات جدی روبه‌رو هستند. ممکن است این کودکان اغلب بی‌قرار باشند و نتوانند یک‌جا بنشینند. بیش‌فعالی یکی از اختلالاتی است که معمولا تا بزرگسالی با کودک می‌ماند، اما با کمک رفتار درمانی، دارو یا ترکیبی از هر دو کنترل و بهبود پیدا می‌کند.

اختلل طیف اوتیسم

یکی از اختلالات روانی پیچیده در کودکان اختلال طیف اوتیسم است که روی عملکرد مغز تاثیر می‌گذارد و همچنین تعاملات اجتماعی، نحوه برقراری ارتباط و رفتارهای‌ کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در برقراری ارتباطات غیرکلامی، ایجاد و حفظ روابط اجتماعی و نیز درک نشانه‌ها و قوانین اجتماعی مشکلاتی داشته باشند. این کودکان معمولا با انجام رفتارهای ثابت و تکراری علاقه دارند و به محرک‌های حسی بسیار حساس هستند.

علایق این کودکان محدود است و به همین دلیل ممکن است برای حضور فعال در جامعه با مشکلات جدی مواجه باشند. تشخیص و شروع سریع درمان، آموزش‌های تخصصی و درمان‌هایی مانند کار درمانی و گفتار درمانی می‌تواند به کنترل این اختلال و بهبود کودکان مبتلا به اوتیسم کمک کند. بنابراین اگر رفتارهای غیرعادی یا علائم اختلال اوتیسم را در فرزندتان مشاهده کردید، حتما باید به یک روانشناس کودک متخصص مراجعه کنید و از او مشورت بگیرید.

اختلالات اضطرابی

یکی از اختلالات روانی شایع در کودکان وجود اختلال اضطراب است که خود انواع مختلفی دارد. این اختلال ممکن است خود را به‌صورت نگرانی، ترس زیاد و دلهره بیش‌ازحد نشان دهد. این کودکان معمولا علائم فیزیکی مانند بی‌قراری، خستگی، تحریک‌پذیری، مشکلاتی در تمرکز، مشکلات گوارشی یا سردرد را تجربه می‌کنند.

باید بدانید که اختلالات اضطرابی بسیار متنوع هستند و گاهی ممکن است کودک به یک یا چند مدل از آن‌ها مبتلا باشد. این اختلال‌ها شامل اختلال اضطرابی فراگیر، اختلال هراس یا حمله عصبی (پانیک)، انواع فوبیا، اختلال استرس پس از سانحه و اضطراب جدایی، اضطراب اجتماعی و لالی انتخابی می‌شوند. درمان این کودکان شامل درمان‌های شناختی-رفتاری و در موارد مورد نیاز دارو درمانی است.

اختلال یادگیری

بسیاری از کودکان از سنین پایین به اختلال یادگیری دچار هستند که علائم آن معمولا با شروع مدرسه آشکارتر می‌شود. این اختلال بر توانایی کودک در پردازش اطلاعات یا کسب مهارت‌های تحصیلی مختلف تاثیر می‌گذارد. این اختلال انواع مختلفی دارد، برای مثال کودک خود را در ناتوانی در خواندن، نوشتن، توانایی یادگیری ریاضی نشان می‌دهد. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری معمولا به حمایت‌های تخصصی آموزشی و برنامه‌های آموزش فردی نیاز دارند تا بتوانند عملکرد مغز خود را برای یادگیری بهتر و هم‌سطح با سایر کودکان بهبود دهند.

اختلال سلوک

اگر کودکی مبتلا به اختلال سلوک باشد، رفتارهای نامناسبی را در زمینه تعاملات و ارتباطات اجتماعی از خود نشان می‌دهد. این رفتارها باعث نقض‌شدن حقوق دیگران یا زیر پا گذاشتن هنجارها و قوانین اجتماعی می‌شود. کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است رفتارهای مختلفی مانند پرخاشگری، خشونت مداوم، آزار رساندن به حیوانات، تخریب اموال دیگران یا بی‌توجهی به قوانین و دستورالعمل‌ها را از خود نشان دهند. رفتار درمانی و خانواده درمانی و در صورت نیاز مصرف دارو برای بهبود اختلال سلوک توصیه می‌شود.

افسردگی

یکی دیگر از اختلالات شایع در کودکان افسردگی است که در نوجوانی هم به‌وفور مشاهده می‌شود. اختلال افسردگی معمولا با احساس مداوم غم، اندوه بسیار، ناامیدی و از دست دادن علاقه به فعالیت همراه است. باید بدانید که افسردگی به شکل حاد می‌تواند مشکلات بسیاری را برای کودک به وجود آورد و به‌طور جدی روی عملکرد تحصیلی، کارهای شخصی، فعالیت‌ها و ارتباطات اجتماعی او تاثیر بگذارد. همچنین در حالت‌های شدیدتر کودک یا نوجوان ممکن است به خود آسیب بزند یا افکار خودکشی داشته باشد. بنابراین با مشاهده علائم افسردگی باید حتما به یک روانشناس کودک معتبر مراجعه کنید.

اختلال دوقطبی

اگر کودکی به اختلال دوقطبی مبتلا باشد، نوسانات خلقی شدیدی خواهد داشت که بین دو حالت افسردگی و شیدایی در حال جابه‌جایی خواهد بود. کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی گاهی اوقات بسیار شاد، سرخوش و خوشحال است و ممکن است لحظه‌ای بعد احساس ناامیدی، افسردگی و غم به سراغش بیاید. با توجه به شدت و نوع اختلال درمان کودک می‌تواند شامل دارو، رفتار درمانی یا ترکیبی از هر دو باشد که متخصص باید آن را تشخیص دهد.

انتخاب بهترین روانشناس کودک برای درمان اختلالات روانی

یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های والدین این است که به محض تشخیص علائم اختلال‌ها یا بروز رفتارها، خلق و خو یا احساسات غیرمعمول در کودک برای تشخیص اختلال و شروع دوره درمان اقدام کنند. گام ضروری برای شروع این فرآیند انتخاب یک دکتر روانشناس خوب، معتبر و باتجربه است تا بتواند با ارزیابی‌های علمی و دقیق خود به‌طور کامل اختلال را تشخیص دهد و بر اساس نوع اختلال فرایند درمان را طراحی کند.

دکتر مهسا ساداتی یکی از بهترین روانشناسان کودک است که سابقه زیادی در تشخیص، درمان و بهبود اختلالات شایع در کودکان دارد. دکتر ساداتی با تیم تخصصی خود و استفاده از روش‌های به‌روز، علمی و معتبر دنیا، همراه با تست‌ها و ارزیابی‌های دقیق و حرفه‌ای اختلال کودک را تشخیص داده و با توجه به نوع آن درمان را شروع می‌کند. ایشان سابقه تدریس در دانشگاه، برگزاری کلاس‌ها، دوره‌ها و کارگاه‌های بسیاری برای فرزندپروری و آشنایی با انواع اختلالات کودکان دارد.