آیا عفونت لثه میتواند خطر بیماری های قلبی را افزایش دهد؟

مطالعات انجام گرفته نشان داده است افرادی که از سلامت دهان و دندان ضعیف تری برخوردار هستند و برای مثال مبتلا به بیماری‌های لثه  یا عفونت لثه هستند و یا دندان های خود را از دست داده اند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی عروقی مانند حملات قلبی یا سکته های مغزی قرار دارند.

ارتباط بین بیماری قلبی و سلامت دهان و دندان

بیماری های لثه انواع گوناگونی دارند و شایع ‌ترین آن ها پریودنتیت است. در اثر این بیماری، لثه ها دچار التهاب می شوند که این عفونت می تواند حتی موجب رسیدن آسیب به دندان ها و بافت های استخوانی فک شود.  بیماری های قلبی و عروقی نیز مجموعه گسترده ‌ای از بیماری ‌ها از جمله حمله های قلبی و سکته های مغزی هستند که در اثر تنگ شدن یا انسداد رگ های خونی مهم در بدن افراد ایجاد می شود.

بیماری های پریودنتال شایع ترین دلیل از دست رفتن دندان ها در بزرگسالان به حساب می آیند،  اما متاسفانه تعداد زیادی از افراد در سنین بیش از ۳۵ سالگی در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان به این بیماری مبتلا می شوند. در اثر این بیماری، التهاب و عفونت موجب از بین رفتن استخوان اطراف دندان ها که وظیفه نگه داری دندان در استخوان فک را به عهده دارد، خواهد شد.

در بروز بیماری پریودنتال نیز عوامل مختلفی تاثیر گذار هستند که از آن جمله می ‌توان به استعمال دخانیات، تغییرات هورمونی، عامل وراثت، بارداری، استرس، دیابت، سوء تغذیه، بیماری های تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن و عدم مراقبت های بهداشتی از سلامت دهان و دندان اشاره کرد.

در نتیجه می توان گفت بیماری پریودنتال یک بیماری عفونی باکتریال و یک التهاب مزمن است که به آهستگی پیشرفت می کند و در مراحل ابتدایی علائم مشخصی ندارد و در نتیجه بیمار معمولاً زمانی به دکتر لثه خوب در تهران مراجعه می ‌کند که بیماری پیشرفت نسبتاً چشمگیری داشته است.  بنابراین همواره توصیه می شود به محض مشاهده تغییر رنگ لثه به قرمز، احساس تورم شدید لثه و یا خونریزی شدید هنگام مسواک زدن به دندانپزشک مراجعه کنید. در خصوص ارتباط بین بیماری های قلبی عروقی و سلامت دهان و دندان نظریه هایی ارائه می شوند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• باکتری ‌های آلاینده لثه موجب التهاب لثه ها و بروز بیماری ‌های پریودنتیت می ‌شوند. همچنین این باکتری‌ ها می ‌توانند به رگ ‌های خونی و یا هر جای دیگر در بدن بروند و موجب بروز آسیب و التهاب رگ های خونی بشوند.

• لخته های خونی کوچک ممکن است موجب بروز حمله های قلبی و سکته های مغزی بشود. مسئله ‌ای که موجب تایید این ایده شد وجود باکتری های دهانی در رگ های خونی، حتی خیلی دورتر از ناحیه دهان و دندان بود.
• توجه داشته باشید باکتری ها عامل ایجاد کننده این مشکلات نیستند بلکه پاسخ سلول های دفاعی بدن به این باکتری ها است که موجب عفونت و آسیب به رگ ها و سایر ارگان های بدن از جمله قلب و مغز در داخل بدن انسان می شود. در واقع هرگاه در قسمتی از بدن میکروب هایی تجمع پیدا کند، سیستم دفاعی بدن به این میکروب ها به عنوان یک جسم خارجی نگاه کرده به آن واکنش نشان می ‌دهد.
• این واکنش به صورت التهاب نمایان می شود. در این بیماران تعداد زیادی سایتوکین که به آن ها عوامل التهابی نیز گفته می شود ایجاد می شوند. با افزایش ترشح این عوامل التهابی در بافت لثه، مقداری از این سایتوکین ها وارد جریان خون بدن می شود و در نهایت وارد عروق اصلی قلبی می ‌شود و در آن نواحی تجمع میکروب اتفاق می ‌افتد و در نهایت رگ ها دچار انسداد می ‌شوند.

با این وجود محققان بیان می ‌کنند الزاما همه افرادی که به بیماری های قلبی و عروقی مبتلا می ‌شوند، مبتلا به بیماری های لثه نیستند، یا اشخاص مبتلا به بیماری ‌های لثه لزوماً بیماری های قلبی ندارند. در نتیجه می ‌توان گفت تنها یک ارتباط معنادار بین این دو بیماری وجود دارد که هنوز وجود قطعی آن اثبات نشده است.

برخی نظریه ها نیز بیان می کنند شاید هیچ ارتباط مستقیمی بین بیماری های لثه و بیماری های قلبی و عروقی وجود نداشته باشد و تنها دلیل اینکه ممکن است این بیماری ها همزمان با هم رخ دهند، این است که عامل سومی که در ایجاد هر یک از این بیماری ها نقش دارد، در بدن این افراد موجب بروز مشکل شود.

از جمله این عوامل می توان به سیگار کشیدن اشاره کرد. از مهم ترین مواردی که موجب بروز این بیماری ‌ها می ‌شود؛ عدم دسترسی به مراقبت های بهداشتی و ورزش نکردن به شمار می روند. می توان گفت افرادی که بیمه های درمانی مناسبی ندارند و یا از سلامت کلی بدن خود مراقبت نمی کنند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های دهان و دندان و همچنین بیماری های قلبی عروقی قرار دارند.

برای مثال مطالعات انجام گرفته در سال ۲۰۱۴ نشان داد افرادی که از سلامت دهان و دندان خود مراقبت می کنند نسبت به افرادی که به بهداشت دهان و دندان خود توجهی ندارند، ۱۰ تا ۴۰ درصد کمتر درگیر بیماری های قلبی میشوند. در واقع نتایج این تحقیقات نشان داد وجود بیماری های لثه در افراد، خطر ابتلا به بیماری ‌های قلبی عروقی را افزایش می ‌دهد.

امروزه تحقیقات گسترده ای برای بررسی این مسائل انجام گرفته است. محققان اطلاعات حاصل از بررسی تقریباً یک میلیون نفر که بیش از ۶۵ هزار مشکل قلبی و عروقی را در طول زندگی خود تجربه کرده اند، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دادند و نتایج حاصل از این مطالعات به شرح زیر است:

• در ابتدا سن افراد در نظر گرفته می شود و سپس ارتباط مشاهده شده بین از دست دادن دندان ها و وجود مشکلاتی در سلامت دهان و دندان و بروز بیماری ‌هایی در ناحیه مغز و بیماری‌ های قلبی و عروقی یک ارتباط همبستگی متوسط وجود دارد.
• زمانی که وضعیت اعتیاد به دخانیات، برای مثال سیگار کشیدن در افراد، نیز در نظر گرفته شد، ارتباط بین از دست دادن دندان ها و ابتلا به بیماری ‌های قلبی و عروقی تا حد زیادی ناچیز بود.

 در واقع نتایج این مطالعات به نوعی بیان کرد که بین سلامت دهان و دندان افراد و بیماری های قلبی و عروقی یک ارتباط مستقیم قابل مشاهده نیست، اما مطالعات دیگری نتایج حاصل از این بررسی ها را تحت ‌الشعاع قرار دادند.

برای مثال در برخی از محاسبات محققان حتی در بین افراد سیگاری، از نظر سلامت دهان و دندان و ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی یک ارتباط مستقیم پیدا کردند. اکنون این سوال مطرح می شود که نتایج حاصل از کدام یک از مطالعات قابل اطمینان تر است. در اینجا لازم است به این نکته اشاره کرد که به ندرت می‌ توان گفت یک تحقیق می ‌تواند به طور قطعی به یک سوال عمومی مطرح شده پاسخ دهد.

در واقع مسئله ‌ای که مورد بررسی قرار می‌ گیرد باید ده ها سال توسط محققان مختلف مورد بررسی واقع شود. بنابراین می‌ توان گفت برای دست یافتن به یک نتیجه قطعی باید مطالعات میدانی وسیعتری نیز انجام شود. در ادامه لازم است به چند نکته توجه داشته باشید: ممکن است ارتباط بین سلامت دهان و دندان از سلامت کلیه افراد تنها محدود به بروز بیماری های قلبی عروقی و بررسی آن ها نباشد.

سخن نهایی

با وجودی که هنوز ارتباط بین مشکلات دهان و دندان و بیماری های قلبی عروقی اثبات نشده است، اما می توان گفت رعایت بهداشت دهان و دندان و داشتن یک رژیم غذایی مناسب و نحوه صحیح زندگی کردن از جمله عدم استعمال دخانیات و مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه دندان ها می تواند به سلامت دهان و دندان شما کمک کند. بنابراین می توان گفت این یک دلیل لازم و کافی برای در اولویت قرار دادن حفظ سلامت دهان و دندان است. شاید حفظ سلامت دهان و دندان مزیت ‌های دیگری نیز برای شما در سلامت سایر ارگان های بدن به همراه داشته باشد.

برگرفته از:  وبسایت tehranimplantteam.com