علت تلفات پرندگان مهاجر میانکاله

به گزارش تهران رسانه ؛ یازدهم بهمن ماه خبری مبنی بر تلف شدگان جمع کثیری از پرندگان در تالاب میانکاله خبر ساز شد، این موضوع مسئولان استانی محیط زیست و حتی دامپزشکی کشور را برآن داشت تا هر چه زودتر علل و عوامل این اتفاق را بررسی کنند.
در همان ساعات اول گمانه زنی های زیادی انجام شد و تیمی از سازمان محیط زیست و سازمان دامپزشکی جمع شدند تا با تحقیق های درست ریشه این اتفاق را ارزیابی کند؛ پخش شدن تصاویر تلف شدن پرندگان مهاجر بسیاری از دوست داران محیط زیست و پرندگان را نگران کرد زیرا سال پیش هم چنین اتفاقی رخ داده بود و طبق آمار منتشره بیش از 40 هزار پرنده به علت ابتلا به بیماری به نام بوتولیسم از بین رفتند و امسال هم بروز این بیماری در صدر گمانه زنی های کارشناسان بود تا اینکه تیم تحقیقاتی پس از دو روز تحقیق و بررسی مجدد به همین بیماری بوتولیسم یا همان مسمومیت غذایی رسید.
تالاب میانکاله زیستگاه زمستان‌گذرانی و جوجه آوری انواع گوناگونی از پرندگان آبزی و کنارآبزی است که نزدیک به ۱۰۰ گونه می‌شود .تالاب و خلیج میانکاله مامن طیف وسیعی از پرندگان آبزی مهاجر، جوجه آور و حمایت شده از جمله فلامینگو، پلیکان سفید، پلیکان خاکستری، قو کوچک، قوی گنگ و .. است و با وجود ارزش بالای اکولوژیک این تالاب، در سال‌های اخیر این اکوسیستم مهم دچار خسارت‌های زیادی شده است؛ از آتش‌سوزی گرفته تا مرگ بیش از ۴۳ هزار پرنده مهاجر.

ماجرا از کجا آغاز شد؟
تالاب میانکاله زمستان سال گذشته نقطه پایان سفر بیش از ۴۳ هزار پرنده مهاجری شد که برای زمستان‌گذرانی به این منطقه مهاجرت کرده بودند.این اتفاق منجربه طرح فرضیه‌های متفاوتی درباره علت تلفات بی‌سابقه این پرندگان شد و در نهایت سازمان دامپزشکی بوتولیسم را علت این حادثه اعلام کرد. با توجه به کوچ پرندگان مهاجر به میانکاله برای زمستان‌گذرانی در سال جاری نگرانی‌هایی درباره احتمال تکرار اتفاق مشابه وجود داشت؛ نگرانی که درست بوده است چون امسال هم تا 13 بهمن به ۱۱۷ قطعه پرنده در میانکاله تلف شدند و حالا این آمار به 331 قطعه رسیده است و بررسی های اولیه و نتایج حاصله از انجام آزمایشات، وقوع بیماری نیوکاسل و آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان را رد کرد.
از سوی دیگر اداره کل محیط زیست مازندران هم اعلام کرد که تلفات مشکوک پرندگان مهاجر ادامه یافته است و از سوی دیگر عملیات پایش و جمع آوری لاشه پرندگان مهاجر آبزی با اعزام چند اکیپ از محیط بانان یگان حفاظت محیط زیست شهرستان های گلوگاه، بهشهر و اداره کل انجام و لاشه پرندگان مهاجر آبزی از گونه های چنگر معمولی، فلامینگو و مرغابی از سطح خلیج جمع آوری شد.

بازگشت بوتولیسم
رییس سازمان دامپزشکی کشور یکی از کسانی بود که از روز اول موضوع تلفات پرندگان مهاجر در میانکاله را پیگیری می کرد او در گفت و گویی با ایرانا علت اولیه تلفات دست جمعی برخی از گونه های پرندگان مهاجر را در تالاب بین المللی میانکاله و خلیج گرگان در مازندران در روزهای اخیر طبق نتایج آزمایشگاهی بوتولیسم نوعی مسمومیت غذایی اعلام کرد.
دکتر علی صفر ماکنعلی دلیل بروز بوتولیسم را در تالاب بین المللی میانکاله و خلیج گرگان را ناشی از ورود مواد آلی خاکی حاصل لاشه موجودات زنده ، برگ پوسیده درختان و سایر فلورهای طبیعی دیگر علام کرد و گفت: افزایش سطح مواد آلی در داخل آب تالاب میزان اکسیژن را در سطح این منبع آبی کاهش می دهد و با چنین شرایطی احتمال تکثیر میکروارگانیسم های خاص که تولید بیوتوکسین می کنند نیز افزایش خواهد یافت.

او ادامه داد: به دلیل نوع تغذیه برخی از پرندگان از گونه های پرندگان مهاجر بسته به نوع تغذیه شامل چنگر معمولی و فلامینگو میزان تلفات آنها نسبت به سایر گونه ها بیشتر می شود.
رییس سازمان دامپزشکی کشور اظهارداشت: اگر تالاب را به عنوان یک اکوسیستم و موجود زنده در نظر بگیریم، راکد ماندن آب همزمان ورود لاشه موجودات زنده، برگ پوسیده درختان و سایر فلورهای طبیعی می تواند باعث شیوع بوتولیسم شود که نمونه آن در سال گذشته در تالاب بین المللی میانکاله مشاهده شد.

بوتولیسم در میانکاله وجود ندارد
اسماعیل کهرم بوم شناس و فعال محیط زیست درباره وضعیت میانکاله و تلفات پرندگان مهاجر به تهران رسانه گفت؛ بوتالیسم در کنسرو و در فضای بسته شکل می گیرد مانند قوطی های کنسرو بنابراین وجود این سم در میانکاله ممکن نیست.
او افزود: مسئول سازمان دامپزشکی گفته دلیل این مرگ و میر به احتمال زیاد بوتولیسم است و ما نمونه‌هایی را به آزمایشگاهی در خارج از کشور فرستادیم. اگر از این گفته مطمئن نیستند، چرا بیان می‌کنند؟ اگر مطمئن هستند چرا هزینه می‌کنند و آزمایش‌ها را به خارج از کشور می‌فرستند؟ شما هیچ‌وقت نتیجه این آزمایش را نمی‌شنوید. چون علت، بوتولیسم نیست.
او در توضیح سم بوتولیسم گفت: باکتری کلستریدیوم بوتولینوم، سمی تولید می‌کند که «بوتولیسم» نام دارد و تعادل هر انسان یا حیوانی که آن را مصرف کند، از بین می‌برد و آن انسان یا حیوان بعد از یکی دو روز می‌میرد. این سم آن قدر قوی است که اگر دو سه قطره از آن را در یک استخر بریزید، می‌تواند ده‌ها نفر را از بین ببرد.
این بوم شناس با تاکید بر اینکه این اتفاق سال گذشته هم رخ داده است، افزود: ماجرای تلفات پرندگان مهاجر میانکاله با خصومت شخصی و توسط انسان ها انجام شده است اما سازمان محیط زیست و دامپزشکی تبانی کرده اند که این موضوع را اطلاع رسانی نکنند.
به گفته این فعال محیط زیست این حوادث در گذشته هم اتفاق افتاده است و دلیل اصلی آن دعوای بین صیادان و محیط بانان است حتی این دعواها به خود اداره محیط زیست مازندران هم کشانده شد و یکی از صیادان به رئیس محیط زیست گفته بود که محیط بانان از آنها طلب حق و جیره کرده اند.
او می گوید: این دعوا خیلی قدیمی است به عنوان مثال در سال ۱۳۷۳ محیطبانان تورهای صیادان را جمع کردند. صیادان هم در برکه اصلی سم ریختند و ماهی‌های زیادی تلف شدند و روی آب آمدند. برای جمع‌آوری ماهی‌ها هلی‌کوپتر تور می‌انداخت و آنها را جمع می‌کرد. پس این سابقه را داشته‌ایم.
این فعال محیط زیست گفت: به قدری سابقه سم ریختن در آب زیاد است که شکارچیان به اداره کل محیط زیست می روند و می‌گویند این محیطبان را عوض کن. چون با شکارچیان بدرفتاری می‌کند. وگرنه سم می ریزیم!
او تاکید کرد: در حال حاضر ۱۷ هزار پرنده فلامینگو، آوست، پلیکان و ... از بین رفته‌اند. چه کسی باید پاسخگوی این حجم از مرگ و میر پرندگان باشد؟ برای آن که پای پلیس، آگاهی و دادگاه پیش کشیده نشود، به بهانه سم بوتولیسم، موضوع را لاپوشانی کرده‌اند.