پای خانم‌ها از چه زمانی به قهوه خانه باز شد؟

به گزارش تهران رسانه ؛ مصاحبه با محسن نظری، رییس اتحادیه قهوه‌خانه‌داران تهران کار ساده‌ای نبود. به رغم برخورد خوشش، برابر هر سئوال دلایل متعددی را اعلام می‎کرد که چرا پاسخ نمی‌دهد.

مصاحبه با این پرسش آغاز شد، چرا قهوه‌خانه؟ چند درصد مشتریان شما درخواست قهوه می‌کنند که نامتان را از قهوه گرفته‌اید؟
پیش از آنکه وارد چرایی این نامگذاری شود توضیح داد : تغییر اسم این صنف با تغییر حدود و ثغور قانونی روبرو می‌شود و تداخل صنفی ممکن است رخ بدهد از این رو با همین عنوان فعالیت مینمائیم .
وی تاکید کرد: قدمت قهوه خانه ها در ایران به دوره صفویه می‌رسد، زمانی که واقعا قهوه ارائه می‌شد. بعدها در دوره قاجار قهوه‌خانه ها فراگیرتر شد و حالا هم آنها که از مظاهر مدرنیسم خسته‌اند ترجیح می دهند لحظه ای در این قهوه‌خانه‌های سنتی آرامش بگیرند . سرمایه‌گذاری بر فضاهایی از این دست رونق گردشگری داخلی و خارجی را در پی خواهد داشت. دو مکتب هنری در قهوه خانه ها رشد کرد: یکی هنر نقالی و شاهنامه خوانی و دیگری هنر نقاشی. مهم ترین رسانۀ ما در قدیم همین قهوه خانه و همین نقالان بودند.

او که با حضور در کافه خبر به سئوالات متعدد ما پاسخ گفت، درباره تعداد قهوه خانه های فعال در تهران گفت: ما پنج هزار واحد فعال قهوه‌خانه و قهوه‌خانه سنتی داریم اما از این تعداد تنها دو هزار واحد جواز کسب دارند و بقیه در دست اقدام هستند.

او با تاکید بر اینکه جامعیت حضور مردم در قهوه‌خانه‌ها و سفره‌خانه های سنتی در هیچ صنف دیگری وجود ندارد، گفت: ما همه جور مشتری داریم، اتفاقا در میان دارندگان جواز کسب هم همه جور آدم به چشم می خورد؛ از دکتر بگیرید تا وکیل و سلبریتی‌ها و اتفاقا همکاران تلویزیونی شما.

وی ادامه داد: وکیل و مهندس و … نیز در میان جوازداران وجود دارند؛ وی تنها به ذکر آماری در این حوزه بسنده کرد و گفت: از خانواده‌های محترم شهدا و جانبازان، حدود ۶۰۰ نفر جواز کسب دارند. او در پاسخ به این پرسش که بیشتر چه کسانی برای دریافت مجوز به شما رجوع می کنند، گفت: همه جور آدم داریم حتی نظامیان بازنشسته و دیگر بازنشستگان. وی در پاسخ به این پرسش که آیا خانم‌ها نیز مجوز دارند؟ گفت: ۱۰ درصد از مجوزهای ما حدودا مربوط به خانم‌هاست، حتی خانم هایی داریم مجوز قهوه خانه مردانه دارند اما باید به ما مباشر معرفی کنند.

وی با اشاره به اینکه استعمال دخانیات طبق قانون اصلا برای خانم‌ها ممنوع نیست، گفت: طبق قانون ما باید از ارائه خدمات در این حوزه به افراد زیر هجده سال خودداری کنیم که این قانون رعایت می‌شود.

نظری اما خبر خوشی برای همکاران صنفی‌اش داشت، و در این خصوص گفت: در سال ۱۳۸۵ با توجه به قانون مبارزه با دخانیات مصوب در تبصره ذیل ماده سیزده گفتند در اماکن عمومی استعمال دخانیات ممنوع است. از آن زمان پیگیری قانونی انجام نشده اما از سه سال قبل شروع به پیگیری قانونی برای رفع مشکل کردیم. بررسی‌ها منجر شد به ارائه طرح استفساریه در مجلس. کلیات و جزییات مصوب شده و الحمدالله هیات دولت هم اخیرا با استفساریه موافقت خود را اعلام کرده است.

در حال حاضر منتظریم رای گیری نهایی انجام شود تا قلیان در قهوه‌خانه‌ها از ذیل تبصره ماده سیزده خارج شود. در این صورت قهوه خانه‌ها و قهوه خانه‌های سنتی و مکان‌های استعمال دخانیات در فرودگاه‌ها و پایانه‌ها از این تبصره و این قانون مستثنی می شوند و در حکم اماکن عمومی خاص تلقی خواهند شد.

او در پاسخ به این سئوال که آیا انبوه مشکلات سبب شده مجوز تاسیس قهوه خانه های بی قلیان صادر کنید؟ نیز سری به نشانه تایید تکان داد و ابزار امیدواری کرد با حل مشکل، قهوه خانه ها دیگر از ارائه قلیان منع نشوند. فکر می کنید اگر ارائه قلیان در قهوه‌خانه‌ها منع شود، چه اتفاقی می‌افتد؟ طبیعی است که قهوه‌خانه‌های زیرزمینی پا می‌گیرد و این خودش یک تهدید برای جامعه خواهد بود چرا که دیگر هیچ نظارتی بر آنها صورت نخواهد گرفت.

سئوالات اما وقتی بر بار مالی و وجه اقتصادی قلیان متمرکز شد نیز توضیح داد صراحتا بگویم بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از درآمد قهوه‌خانه‌های سنتی به قلیان بر می‌گردد اما ۷۰ درصد از درآمد قهوه‌خانه‌های معمولی یا مردانه از قلیان تامین می‌شود. اصلا مگر می‌شود بگوییم نباشد، آیا ممکن است بگذارند که چون سوسیس و کالباس ضرر دارد، در فست فودها ارائه نشود؟

نظری در پاسخ به این سئوال که آیا نظارت خاصی بر تنباکوی ارائه شده در قهوه‌خانه‌ها صورت می‌گیرد؟ گفت: به همه اعضای صنف اعلام کرده‌ایم که حتما از تنباکوهای دارای هلوگرام دخانیات استفاده کنند، در ضمن رعایت بهداشت در این قهوه‌خانه‌ها الزامی است، کسی بخواهد مجوز قهوه خانه بگیرد با حساسیت بالای اداره بهداشت روبرو می شود، اصلا فرد، مکان قهوه خانه و وضعیت بهداشتی در این پروسه بیش از پیش اهمیت دارد.

نظری در جواب این سئوال که پای خانم‌ها از چه زمانی به قهوه خانه باز شد؟ گفت: اول بگویم که ما دو نوع قهوه خانه داریم. یکی قهوه خانه های معمولی و مردانه که خانم‌ها حق ورود به ان را ندارند و یکی قهوه‌خانه‌های سنتی که خانواده و خانم‌ها در آن حضور پیدا می‌کنند.

درامد قهوه‌خانه‌ها همیشه محل اختلاف است، مشتریان قهوه خانه ها معتقدند درآمدها افسانه‌ای است اما نظری، رییس اتحادیه که خودش ۱۲ سالی است یک قهوه خانه معمولی و مردانه را در شرق تهران اداره می کند، نظری دیگر دارد. وی برای توضیح در این زمینه از ضرب‌المثلی بهره می‌گیرد تا شرایط را توصیف کند، می گوید “توی ما خودمان را کشته و بیرونمان مردم را”. کدام درآمد افسانه‌ای؟ کدام پول پارو کردن. همین الان آمار انصرافی‌ها در سال جاری را نشان بدهم می‌بینید چه می‌گذرد.

وی ادامه داد: از خرداد تا کنون که موج تورم دوباره از راه رسیده، ۲۷۰ واحد صنفی درخواست جمع‌آوری واحدهایشان را داشته‌اند، درآمد اعضای ما به جرات می‌گویم نصف شده است، تازه بخش عمده‌ای از مشتریان ما را مجردها و جوانان تشکیل می‌دهند اما با این حال افزایش قیمت مواد اولیه و رشد بی رویه تورم کسب و کارمان را کساد کرده است. شاید ۱۰ تا ۲۰ درصد قهوه خانه های لاکچری درآمدهای خیلی بالا داشته باشند اما بقیه اعضای صنف شرایطی معمولی دارند. همین ذهنیت پول پارو کردن قهوه خانه‌ها سبب شده در ماه بیش از هفتاد تقاضای تاسیس قهوه خانه به اتحادیه ارائه شود اما فقط ۱۰ ردصد واجد شرایط از منظر دریافت مجوزهای لازم هستند.

وقتی با این سئوال روبرو شد که مجوز سیار هم می دهید یا خیر؟ گفت: قطعا خیر، مجوز سیار اصلا وجود ندارد و کسانی که این حرف‌ها را می‌زنند قصد کلاه‌برداری دارند.

قهوه‌خانه‌ها پاتوق چه کسانی هستند؟
نظری می گوید قهوه خانه‌ها پاتوق همه طیف آدم هستند، از هنرمند و ورزشکار بگیر تا اداری و بازاری و جوان و پیر.

در جواب این سئوال که قدیم‌ترها پاتوقی برای رد و بدل اطلاعات و اخبار و بحث سیاسی و اجتماعی بود، امروز در چه وضعیتی است، با مکث ادامه داد: امروز محلی برای گذران اوقات فراغت و تفریح است اما باز هم می گویم همه جور آدم مشتری ما هستند، البته می‌خواهیم فضای نقالی را در قهوه‌خانه‌ها احیا کنیم، در صددیم کافه کتاب‌هایی را در قهوه‌خانه‌ها راه بیندازیم تا افراد زمان حضور در این قهوه‌خانه‌ها امکان استفاده داشته باشند، بالاخره این مکان زمانی پاتوق شاعران و هنرمندان بوده و بحث‌های ادبی در این پاتوق‌ها جایگاه داشته است.

مشتریان قهوه‌خانه‌ها بدانند
وی همچنین در بخشی از سخنانش تاکید کرد: مشتریان ما بدانند هیچ قهوه‌خانه‌ای حق دریافت ورودی، حتی برای تماشای مسابقات فوتبال و … را ندارد، در ضمن صنف ما مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیست و کسی حق دریافت آن را نخواهد داشت. به گفته وی سفره‌خانه داران مشمول این قانون هستند اما مکاتباتی با سازمان امور مالیاتی انجام شده تا آنها نیز از شمول قانون خارج شوند.

او گفت: در ضمن ما قیمت مصوب نداریم اما باید نرخ خدمات و اقلام در معرض دید مشتری باشد. وی ابراز امیدواری کرد با توجه به کاهش شدید درامد این صنف در سال جاری همراهی سازمان امور مالیاتی در دریافت مالیات عینیت یابد.

حدود صنفی را برگردانید
او از ارائه پیشنهادی برای بازگشت حدود صنفی قهوه‌خانه داران خبر داد و اضافه کرد: در برخی نقاط قهوه‌خانه‌ها حتی دیوار به دیوار هم هستند، این اشکال ایجاد می‌کند، فرد هزینه می‌کند، قهوه‌خانه می‌زند اما بعد ناگهان کسی دیگر در طبقه بالا یا دیوار به دیوار او قهوه خانه راه می‌اندازد و مشتری‌هایش کم می‌شود. ما پیشنهاد داده‌ایم حدود صنفی که ابتدای انقلاب اسلامی برداشته شده، برای صنف ما احیا شود تا از فاصله ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ متر نزدیکتر راه اندازی قهوه‌خانه ممکن نباشد.

کافی شاپ هم می روم
وی همچنین در پاسخ به این سئوال که راه اندازی کافی‌شاپ‌ها از تعداد مشتریان شما نکاسته است؟ گفت: به هیچ وجه. افزایش کافی‌شاپ‌ها شمار مشتری‌های ما را کم نکرده، این دو فضا متفاوت است، خود من هم کافی‌شاپ می‌روم، البته اگر کافی‌شاپ‌ها بخواهند قلیان بدهند با اقلامی که متعلق به ماست، طبیعتا برخورد می‌کنیم.